85 metre yüksekliğe birbirlerini görmeden çıkıyorlar!

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve 1569-1575 yıllarında Sultan II.Selim'in emriyle Mimar Sinan’a yaptırılan Selimiye camii yapısı ile olduğu kadar mühendislik detaylarıylada bugün çok konuşulup tartışılmaya devam ediyor.

Mimar Koca Sinan’ın 80 yaşındayken yaptığı ve eserleri arasında ki en görkemli eser olarak bilinen ve “ustalık eserim” diye nitelendirdiği Selimiye Camii’ndeki merdiven sistemi bugünkü mühendisleri bile düşündürüyor.

Her biri 85 metre yükseklikte olan minareleriyle komşu ülke Yunanistan’ın sınır kasabaları başta olmak üzere kentin dört bir yanından tüm ihtişamı ile görülen Selimiye Camii Sinan’ın o dönemde uyguladığı mühendislik uygulamaları ile hala konuşulmaya devam ediyor.Çok sayıda eşsiz özelliği elinde bulunduran Selimiye camii’ni inşa eden Mimar Koca Sinan İslam dininin yüceliğini göstermek adına adeta camiyi bir kalem işi gibi işlemiş ve Sultan Camii olması asabiyle ustalık eserim dediği eserini adeta kusursuz biçimde inşa etmiş.

Kesme taştan yapılan cami iç bölümüyle 1.620 m2'lik,tümüyle 2.475 m2'lik bir alanı kaplar. Mimarlık tarihinde en geniş mekana kurulmuş yapı olarak nitelenen Selimiye Camisi, yerden yüksekliği 43.28 m. olan, 31.30m. çapındaki kubbesiyle ilgi çekmekte.Ayasofya'nınkinden daha büyük olan Kubbe, 6 m. genişliğindeki kemerlerle birbirine bağlanan 8 büyük payeye oturmakta ve köşelerde dört, Mihrap yerinde bir yarım kubbe merkezi kubbeyi destekler.

Caminin 3.80 m. çapında, 85 metre yüksekliğindeki üçer şerefeli dört zarif minaresi’nden ikisi gösterdiği özellikle adeta yeryüzünde tek ve örneği olmadığını göstermektedir. Giriş yönündekilerle şerefelere tek yolla, diğer ikisinde ise üç şerefeye ayrı ayrı yollardan çıkılmaktadır.

Üç şerefesi bulunan kuzey kısmındaki iki minareye çıkan üç kişinin aynı anda çıkması ve çıkarken birbirini görmeksizin üçüncü şerefeye kadar ulaşmaları Sinan’ın gömlekleme adını verdiği sistemin ne denli başarılı olduğunu ortaya koyuyor.

Yapıya dair önemli sayılabilecek bu özellik hakkında açıklama yapan Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren Mimar Sinan’ın minarede uyguladığı bu tekniğin bir başka yapıtta olmadığını ve tek olduğunu belirterek “Mimar Sinan bu camide ilk defa minareleri halim kısmının dört tarafına yerleştirmiş ve üçer şerefe koymuş.Yani minareler ana kubbenin,ana mekanın dört bir tarafında bulunuyor ve aslında böylelikle dikey harekete katkı sağladığı gibi 32 metrelik çapa sahip olan kubbenin oluşturduğu yüküde karşılayan bir unsur oluşturmuş oluyor.Tabi dört minare var ve her biri üçer şerefeli.Bu minarelerden güney taraftaki ikisi benzer özellikte kuzey tarafta kalan ikisi ise ayrı bir özelliğe sahip.Güney tarafındakilerde bir tane merdiven yolu var ve bu bir merdiven yoluyla üç şerefeye de sırayla çıkıyorsunuz.Kuzey tarafında ise minareye girdiğinizde üç tane yolla karşılaşıyorsunuz.Bunlardan birinci yol birinci ve üçüncü şerefeye çıkıyor.İkinci yol ikinci ve üçüncü şerefeye,üçüncü yol ise direk üçüncü şerefeye ulaşıyor.Buradan şunu anlıyoruz.Üç ayrı kişi, üç ayrı yolu kullanarak üçüncü şerefeye çıkma imkanına sahip oluyorlar.Edirne’de bu örneği Üç Şerefeli camii’nde var ama başka bir örneği olan minare yapısı değil”diyerek Mimar Sinan’ın Selimiye’deki bu özelliği tarif ederken “Üç Şerefeli camindeki kule gibi. Ben bunu kalem gibi yaptım”şeklindeki açıklaması ile anlattığını ifade etti.

Cami minaresine 248 basamakla çıkıldığını da belirten Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren Sinan’ın Selimiye için neden Ustalık Eserim dediğinin bu ve benzeri mühendislik harikalarıyla somut bir hal aldığını belirtiyor.

442 yıllık geçmişe sahip olan ve çok sayıda depreme ve Bulgar işgaline dayanan Selimiye Camii’nin proje ve röleve çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu belirten Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren; Koruma kurulu tarafından projelerin onaylandığını 2017 yılı sonunda veya 2018 yılında büyük bir onarımla Camiinin elden geçirileceğini belirtti.